Trong cuộc sống hàng ngày, những hành động đơn giản như ăn uống cũng có thể mang một ý nghĩa sâu sắc. Đức Phật dạy rằng trong mỗi bữa ăn, chúng ta nên thực hành sự chiêm nghiệm tỉnh thức. Dù bữa ăn có phải là chay hay mặn, chúng ta nên thực hiện ba bước tỉnh thức trước khi ăn:
Ba Lời Nguyện Trước Khi Ăn
Miếng ăn đầu tiên: Nguyện tránh ác: Với miếng ăn đầu tiên, chúng ta nguyện không làm bất kỳ hành động nào gây hại. Điều này không chỉ là tránh những hành động xấu từ bản thân, mà còn là không khuyến khích người khác làm điều ác. Ví dụ, nếu chúng ta không giết hại, chúng ta cũng không nên khuyến khích người khác giết. Ngay cả những hành động tưởng chừng nhỏ nhặt như giúp người khác chuẩn bị thịt hay khuyến khích những hành động gây hại đều đi ngược lại lời nguyện tránh ác.
Miếng ăn thứ hai: Nguyện làm thiện: Miếng ăn thứ hai tượng trưng cho cam kết của chúng ta trong việc thực hành những hành động tốt, như lòng từ bi, rộng lượng, và nhân ái. Lời nguyện này phản ánh ý chí của chúng ta trong việc nuôi dưỡng sự thiện trong hành động, lời nói và tư tưởng. Ngoài việc làm điều tốt cho bản thân, chúng ta cũng nên tránh khuyến khích người khác làm điều xấu. Điều này bao gồm việc dạy bảo và hướng dẫn người khác đi trên con đường nhân ái.
Miếng ăn thứ ba: Nguyện giải thoát chúng sinh: Miếng ăn thứ ba thể hiện lời nguyện giúp đỡ tất cả chúng sinh, mong họ được bình an và đóng góp vào sự giải thoát của họ khỏi khổ đau. Lời nguyện này khuyến khích chúng ta không chỉ quan tâm đến bản thân mà còn mở rộng lòng từ bi đối với tất cả chúng sinh, đảm bảo rằng hành động của chúng ta mang lại lợi ích cho tất cả.
Những Giáo Lý Chính Của Phật Giáo: Ba Nguyên Tắc Đơn Giản
Tinh túy của thực hành Phật giáo có thể được chắt lọc thành ba ước nguyện này. Chúng hướng dẫn chúng ta tránh xa những hành động tiêu cực, thúc đẩy những hành động tích cực và đóng góp vào sự giải thoát của tất cả chúng sinh.
Tránh Xa Những Hành Động Ác: Điều này không chỉ có nghĩa là kiềm chế không thực hiện các hành động gây hại, mà còn tránh hỗ trợ hoặc khuyến khích người khác làm điều ác. Chúng ta phải thực hành chánh niệm và đảm bảo rằng hành động, lời nói, và cả ảnh hưởng của chúng ta đối với người khác phản ánh lòng từ bi và sự tôn trọng.
Khuyến Khích Những Hành Động Thiện: Ngoài việc kiềm chế những hành động xấu, chúng ta cần chủ động thực hành những hành động tốt và khuyến khích người khác làm điều tương tự. Điều này có nghĩa là nuôi dưỡng những đức tính như lòng từ bi, kiên nhẫn và trí tuệ trong bản thân mình và những người xung quanh.
Thúc Đẩy Sự Giải Thoát Của Tất Cả Chúng Sinh: Mục tiêu tối thượng là làm việc để đạt được sự tự do cho tất cả chúng sinh khỏi khổ đau, dù là thông qua hành động trực tiếp của chúng ta hay bằng cách truyền cảm hứng cho người khác hành động một cách từ bi.
Ba Cách Tạo Phước
Trong Phật giáo, có ba cách để tích lũy công đức, liên quan đến ba lời nguyện không làm ác, làm thiện, và giúp đỡ người khác:
Hành Động Tự Thân: Đây là những hành động mà chúng ta thực hiện, dù là tích cực hay tiêu cực.
Khuyến Khích Người Khác: Đây là việc dạy bảo hoặc khuyến khích người khác thực hiện hành động, dù là tốt hay xấu. Điều quan trọng là tránh khuyến khích những hành động gây hại cho người khác và truyền cảm hứng để họ hành động với lòng từ bi.
Hoan Hỉ Trước Hành Động Của Người Khác: Điều này liên quan đến việc thấy ai đó làm việc tốt và hoan hỉ trước những hành động của họ. Bằng cách thể hiện niềm vui trước đức tính của người khác, chúng ta tích lũy công đức và đóng góp vào năng lượng tích cực trong thế giới.
Bằng cách thực hành ba lời nguyện này mỗi ngày, chúng ta hòa mình vào các giáo lý cốt lõi của Phật giáo. Dù chúng ta đang ăn uống hay tham gia vào bất kỳ hoạt động nào, chìa khóa là duy trì chánh niệm và đảm bảo rằng hành động của chúng ta đóng góp vào sự an lạc của bản thân và người khác. Làm như vậy, chúng ta nuôi dưỡng một cuộc sống đức hạnh, từ bi và trí tuệ, tiến gần hơn đến con đường giải thoát.
Bài viết được biên soạn theo pháp thoại của thầy Thích Pháp Hoà
