Quá Khứ, Hiện Tại và Tương Lai Đều Là Sự Thật
Chúng ta có hôm qua, có hôm nay và sẽ có ngày mai.
- Không ai có thể phủ nhận điều đó.
- Dù có tin hay không tin vào kiếp trước – kiếp sau, thì thời gian vẫn tiếp diễn không ngừng.
Nếu có hôm qua, có hôm nay, thì tại sao không thể có quá khứ – hiện tại – vị lai?
Việc nói về quá khứ, hiện tại, vị lai không phải để mê tín, mà để hiểu quy luật của cuộc sống.
- Quá khứ là những gì đã qua.
- Hiện tại là những gì đang diễn ra.
- Vị lai là những gì sẽ đến.
Hiểu được điều này, ta sẽ không chấp trước, không khổ vì những gì đã mất, không lo lắng vì những gì chưa tới.
Người Biết Sống Một Mình – Không Dính Mắc Ba Thời
Trong kinh dạy rằng:
“Người biết sống một mình là người không tìm về quá khứ, không viễn vọng tương lai, và cũng không bám víu vào hiện tại.”
Tại sao? Vì cả ba thứ này đều không có gì cố định.
- Quá khứ đã qua, nếu cứ tiếc nuối sẽ khổ.
- Tương lai chưa đến, nếu cứ lo lắng cũng khổ.
- Hiện tại cũng luôn đổi thay, không có gì là mãi mãi.
Người nào sống mà cứ nghĩ về quá khứ, than trách:
“Trước đây tôi từng thế này, từng thế kia, giờ không còn nữa!”
Thì người đó đang khổ vì quá khứ.
Ngược lại, nếu nhìn lại quá khứ mà không dính mắc, không buồn khổ, thì đó là người biết quán chiếu, không khổ vì quá khứ.
Tương Lai – Không Để Nó Lôi Kéo Mình
Nếu ta sống mà cứ lo lắng về tương lai, thì ta sẽ bị tương lai lôi kéo, làm mất đi an lạc trong hiện tại.
- Lo lắng quá mức về ngày mai chỉ khiến ta bất an.
- Nhưng không suy nghĩ gì về tương lai cũng là thiếu trí tuệ.
Do đó, biết suy nghĩ nhưng không lo sợ, biết dự tính nhưng không dính mắc, đó mới là cách sống đúng đắn.
Hiện Tại – Luôn Luôn Dời Đổi, Không Ở Yên
Những gì ta đang có hôm nay cũng chỉ là tạm thời.
Bởi vì thế gian này luôn dời đổi, không có gì ở yên.
- Tiền bạc, danh vọng, địa vị, sức khỏe – tất cả đều thay đổi.
- Hạnh phúc hôm nay có thể là đau khổ ngày mai.
- Thành công hôm nay có thể là thất bại ngày mai.
Nếu ta bám chấp vào hiện tại, nghĩ rằng nó sẽ mãi mãi như vậy, thì đến khi nó đổi thay, ta sẽ không tránh khỏi khổ đau.
Lời Kết
- Quá khứ không thể giữ lại, tương lai chưa đến, hiện tại luôn đổi thay.
- Không chấp trước vào quá khứ, không lo lắng tương lai, không bám víu hiện tại – đó mới là cách sống an nhiên.
- Sống đúng với thực tại, hiểu rõ bản chất vô thường, ta sẽ không còn đau khổ vì những gì đã mất hay chưa đến.
Hãy sống trọn vẹn trong hiện tại, với sự tỉnh thức và trí tuệ, để mỗi khoảnh khắc trôi qua đều có ý nghĩa.
Bài viết được biên soạn theo pháp thoại của thầy Thích Pháp Hoà
