Trong Phật giáo, “tuỳ duyên” là một khái niệm cơ bản, nhưng thường bị hiểu sai. Hãy cùng khám phá sự hiểu biết đúng đắn về “nhân duyên” qua hai câu hỏi sau đây.
- Không có gì là ngẫu nhiên, theo nguyên lý của Phật giáo
- Karma & Law of Karma
- 3 ý nghĩa của Vạn Sự Tuỳ Duyên
- Tầm Quan Trọng Của Việc Buông Bỏ: Hiểu Về Tinh Thần Của Đạo Phật
Câu hỏi 1: Vạn sự tùy duyên là gì?
“Vạn sự tuỳ duyên” – Cụm từ này thường bị hiểu sai, dẫn đến việc áp dụng không đúng. Ở đây, “tuỳ duyên” không có nghĩa là chúng ta nên hành động cẩu thả hoặc không quan tâm đến kết quả. Điều quan trọng là luôn có một mục tiêu rõ ràng— bao gồm cả mục tiêu cuối cùng và hướng đi mà chúng ta theo đuổi.
- Mục tiêu cuối cùng là mục đích tối thượng, đó là sự giải thoát khỏi khổ đau.
- Hướng đi ám chỉ những giá trị và nguyên tắc dẫn dắt chúng ta trong cuộc sống.
Trên hành trình này, những điều trong cuộc sống có thể không đi theo kế hoạch. Tuy nhiên, ngay cả khi hoàn cảnh thay đổi, chúng ta vẫn phải giữ vững cam kết với mục tiêu và con đường mà chúng ta đã chọn. Ví dụ, nếu chúng ta lên kế hoạch cho một chuyến đi với 18 người và đã sắp xếp bữa ăn phù hợp, nhưng số lượng người tham gia hoặc các điều kiện thay đổi, đó chính là lúc “vạn sự tuỳ duyên” phát huy tác dụng. Chúng ta điều chỉnh theo những thay đổi này, nhưng mục tiêu và hướng đi của chúng ta vẫn không thay đổi.
Điều quan trọng cần nhớ là: mục tiêu và hướng đi vẫn giữ nguyên. “Đi theo dòng chảy” chỉ áp dụng khi thích nghi với những hoàn cảnh thay đổi trong cuộc sống.
Câu hỏi 2: Mọi thứ trong vũ trụ, kể cả những vật vô tri như mặt trời, mặt trăng, núi non và sông ngòi, có phụ thuộc vào nhân duyên không?
Câu trả lời là có, mọi thứ trong vũ trụ, dù là chúng sinh hay vật vô tri, đều liên kết với nhau bởi nhân duyên. Phật giáo dạy rằng tất cả mọi thứ tồn tại đều nhờ vào nhân duyên—không có gì xảy ra một cách ngẫu nhiên.
- Hình thức vật chất bao gồm tất cả các sự vật hữu hình, từ những gì chúng ta có thể nhìn thấy đến các vật vô tri như cây cối, đất, và nước. Những hình thức vật chất này tồn tại cả bên trong và bên ngoài các chúng sinh.
- Hình thức tinh thần đề cập đến tâm trí hoặc ý thức, điều mà chỉ có chúng sinh mới sở hữu.
Ngay cả những vật vô tri cũng có mối liên hệ với chúng sinh, mặc dù chúng không có tâm trí. Ví dụ, cây cối hoặc trái cây có thể thay đổi do hành động của chúng sinh: hành động tốt hay xấu có thể dẫn đến sự xuất hiện của những thứ bổ dưỡng hoặc có hại. Tương tự, các hiện tượng thời tiết như bão hoặc mưa có thể là kết quả của những hành động tập thể của chúng sinh hoặc bị ảnh hưởng bởi các lực lượng vô hình.
Phật giáo giải thích rằng tất cả mọi thứ tồn tại nhờ vào nhân duyên và sẽ biến mất khi những nhân duyên đó không còn nữa. Mọi thứ đều có sự liên kết thông qua nhân duyên, dù là chúng sinh hay vật vô tri.
Bài viết được biên soạn theo pháp thoại của thầy Toại Khanh
